افزایش روز افزون جمعیت مشکل جدی محیط زیست
به طور حتم هر کشور با توجه به وضعیت اقتصادی، میزان دانش و آگاهی خود، با معضل آلودگی محیط زیست برخورد می کند و راه کارهایی را نیز در نظر می گیرد. یقینا چگونگی فعالیت های محیط زیستی و حمایت از محیط زیست در کشور های توسعه یافته متفاوت تر از کشورهای در حال توسعه، جنگ زده و در حال جنگ است.
با این که رشد جمعیت از سال های طولانی به این سو دنیا را فرا گرفته است، اما تنها کشور های توسعه یافته آن را مهار کرده است. این در حالی است که کشورهای در حال توسعه که اکثریت جمعیت جهان را تشکیل می دهند، کار چندانی برای کنترول و جلوگیری روند شتابنده افزایش جمعیت نکرده اند و از انفجار این بمب وحشتناک جمعیت باکی ندارند.
انبوه روز افزون جمعیت، بی شک جهان را در مقابل بزرگترین فاجعه تاریخ قرار خواهد داد و کشورهای پیشرفته نیز گرفتار عوارض آن خواهد شد. به طور کلی چندین نکته در آلودگی محیط زیست، در همه کشورها، یک سان است: افزایش جمعیت خشک سالی، تغییر اقلیم، هر کدام از این عوامل می تواند آسیب هایی به محیط زیست وارد کند.
افزایش روز افزون جمعیت شاید مساله ای نباشد که تنها کشورهای عقب مانده و یا در حال توسعه با آن مواجه باشند. این نکته یی است که مقابله با آن برای همه کشورهای جهان، به ویٰژه کشورهای در حال توسعه، مشکل است.
به عنوان مثال همین کشور خودمان افغانستان که تا کنون آمار دقیقی از نفوس خود ندارد، نمی تواند کنترولی بر جمعیت روز افزون نفوس در کشور داشته باشد.
افزایش جمعیت در یک کشور می تواند مشکلات زیادی به وجود بیاورد. در کنار تمامی این مسایل، آلوده شدن محیط زیست، اعم از آلودگی آب و هوا، خاک و از بین رفتن منابع طبیعی، همه معضلاتی است که افزایش جمعیت سبب اصلی آن می باشد.
بر اساس آمارها، روزانه در حدود ۲۴۰ هزار نفر به دنیا می آیند؛ یعنی ۲۴۰ هزار دهان تازه برای عذا گشوده می شود. از این رو افزایش جمعیت باعث افزایش مصرف نیز می شود. هنگامی که افزایش جمعیت حرکت صعودی داشته باشد بدون شک نیاز به غذا، پوشاک و مسکن پیدا می شود که برای به دست آوردن اینها حتمن به محیط زیست آسیب رسانده می شود.
اولین آسیبی که افزایش جمعیت بر محیط زیست وارد می کند، از بین رفتن فضای سبز مانند جنگل ها و کاهش منابع آبی و غیره می باشد. با این حال افزایش آلودگی را نیز در پی دارد که سبب انتشار آلودگی و در ادامه بروز بیماری های مختلف می شود.
به هر میزانی که جمعیت افزایش پیدا می کند به همان میزان نیز از منابع طبیعی در زمین کاسته می شود. انسان همواره برای به دست آوردن تسهیلات زندگی تلاش می کند. و شاید هیچ گاه به این نمی اندیشد که به دست آوردن سهولت ها برای زندگی باعث از بین رفتن محیط زیست نیز می گردد. خوب است در ادامه به اطلاعاتی در خصوص افزایش جمعیت و تاثیر آن بر محیط زیست توجه کنیم.
افزایش جمعیت و تمرکز آن در سطح منطقه ای اثرات مستقیم بر کیفیت محیط زیست دارد. رشد جمعیت، فقر و فرسایش محیط زیست در کشورهای رو به رشد را ایجاد کرده است این موضوع، کیفیت زندگی مردم را بشدت تحت تاثیر قرار داده و تلاش های کشورهای جهان سوم را برای دستیابی به توسعه پایدار بی نتیجه گذاشته است.
آب، خاک، هوا و جانداران چهار منبع طبیعی و مهم مورد نیاز هستند که تامین همه نیاز های آدمی به وجود آنها وابسته است. رشد جمعیت به کاهش میزان سرانه قابل کشت و کمبود آب منجر شده است. فرسایش خاک، نابودی جنگل ها و مراتع و افت کیفیت آب از آثار جانبی افزایش شمار انسان هاست. آنهایی که مناطق روستایی را ترک می کنند، در حاشیه مناطق بزرگ شهری، ناحیه های فقیر نشین را تشکیل می دهند و حضور آنها توانایی دولت را برای تامین اشتغال، تغذیه بهداشت و آموزش برای ساکنان این قبیل نواحی شدیدا تحت فشار قرار می دهد. به طور خلاصه، فشار جمعیت به فرسایش محیط زیست و فقر می انجامد و شرایط نا مساعد زیست محیطی بر بهزیستی انسان ها، آثار ناخوشایندی بر جای می گذارد. به این ترتیب، در کشورهای در حال توسعه، محیط زیست ناسالم علت اصلی مرگ، بیماری و پایین بودن کیفیت زندگی انسان هاست. همچنین زنان در برابر مخاطرات بهداشتی ناشی از محیط زیست آسیب پذیرترند و معمولا از مشکلات زیست محیطی صدمات بیشتری را متحمل می شوند. به علت رشد جمعیت قطع بی رویه درختان جنگلی برای تامین نیازهای مصرفی، سالانه ۱۷ میلیون هکتار از جنگل های جهان نابود می شود. به علت ناودی جنگل ها و آلودگی های شیمیایی محیط زیست، روز ۱۴۰ و سال ۵۰۰۰۰ گونه ای مختلف گیاهی و حیوانی برای همیشه از صفحه روز گار محو میگردد.
دسترسی به آب آشامیدنی الم برای جلوگیری از شیوع امراض واگیر می شود که بر ادامه زندگی کودکان اثر مستقیم دارد. کشورهای صنعتی قسمت اعظم منابع آب خود را صرف مصارف صنعتی و تجاری می کنند و در برخی از کشورهای صنعتی تقاضا برای آب در جهت اهداف فوق بیشتر می شود؛ هر چند جمعیت و سطح کشاورزی روستایی آنها افزایش می یابد، تعدادی از کشورها، اعم از توسعه یافته و در حال توسعه، در حال رسیدن به محدودیت ذخایر پایدار آب خود هستند و این تعداد همچنان در حال افزایش است و برخی از کشورها قبلا به این محدودیت رسیده اند.
اثرات آلودگی محیط زیست، موجب بروز بیماری هایی مختلف جسمی و روانی می شود و تهدیدی برای نسل های آینده می باشد. اسفاده گسترده از گازوییل در مناطق پرجمعیت شهری و سوخت های حاصل از چوب در مناطق روستایی، مصرف بیش از حد گاز های سمی در صنایع، دودکش کارخانه و منازل و سوزاندن زباله ها از مشکلات عمده مناطق پرجمعیت و شهرهاست. این مشکل موجب تخریب لایه اوزون و افزایش اشعه ماورای بنفش بر روی زمین شده است که خود آلودگی های محیط زیستی را افزایش داده و اثرات مخربی را برای جمعیت ایجاد کرده است.
با ذکر تمام این مسایل خوب است که مردم وهم دولتمردان به این نکته توجه داشته باشند. زیرا ما چه بخواهیم و چه نخواهیم روزی با کمبود و نبود منابع طبیعی مواجه خواهیم شد.
